Een compleet filter met voor- mechanische- en biologische filtering

Als we ons vijverwater willen filteren met een filter dat gebruik maakt van verschillende filtermaterialen kunnen we hiervoor een aantal filterprocessen inzetten, we gaan enkele filtermethodes combineren in lijn om doordacht het vijverwater te zuiveren.

Zo onderscheiden we:

• voorfitering
• mechanische filtering
• biologische filtering

Elke goede filter zou van deze drie (standaard) filtermethodes gebruik moeten maken.

Of nog:

• chemische filtering
• absorpsie

Deze biede methodes kunnen nog eens de standaard filtering aanvullen.

Voorfiltering

Voorfiltering is ook een vorm van mechanische filtering maar we kunnen dit best apart bekijken omdat voorfiltering zich bij traditionele meerkamerfilters (multichambers) voor het eigenlijk filter plaats heeft. Er zijn twee grote types van voorfilters namelijk de vortex (draaikolkfilter) en de zeef. Eén van de laatste nieuwe voorfilters zijn trommelfilters.

Voorfiltering heeft als groot doel om de eigenlijke filter zoveel mogelijk te ontlasten van het meeste vuil. Een voorfilter staat dus altijd als eerste in een filteringproces maar dat kon u al vermoeden aan de benaming.

Een voorfilter is niet echt noodzakelijk maar toch sterk aan te bevelen. Het maakt namelijk het onderhoud van de eigenlijke filter éénvoudiger omdat de voorfilter het meeste vuil al opvangt voordat het vijverwater doorheen het filter gaat. De voorfilter heeft als doel het meeste organisch afval op te vangen. Bij het ontwerp heeft men dus ook rekening gehouden met een zo gemakkelijk mogelijk onderhoud ervan. Zeker bij gravity filtersystemen is een voorfilter eerder een must.

Filters die niet voorafgegaan worden door een voorfilter zullen meer vuil te verwerken krijgen en dan in het bijzonder de verschillende mechanische filtermaterialen zoals borstels en mousses zullen sneller moeten gespoeld worden.

Het biologische deel met de biologische filtermaterialen krijgen minder vuil te verwerken als een voorfilter voorzien wordt en zo hoort het ook want in de eerste plaats staat het biologische deel in voor het huisvesten van de nuttige bacteriën en niet het opvangen van vuil want daarvoor hebben we de mechanische filtering.

Mechanische filtering

Mechanische filtering heeft als doel om met mechanische filtermaterialen organisch (zwevend) afval uit het water te filteren vooraleer het biologische filtergedeelte bereikt wordt. Hiervoor worden filtermaterialen gebruikt die ontwikkeld zijn om zoveel mogelijk zweefvuil te stoppen alvorens het water doorheen het biologische filtergedeelte stroomt. Borstels zijn de bekendste. Veel filters zijn in hun eerste kamer dan ook voorzien van dit filtermateriaal, zeker wanneer er geen voorfilter is. Bij de mechanische filtering worden ook materialen gebruikt met een fijnere structuur (mousses) maar deze situeren zich dan veeleer volledig achteraan het filter, net voordat het water weer naar de vijver stroomt. Ze dienen voor een laatste fijne filtering van het kleinste zweefvuil.

Als buitenbeentje kunnen we hier ook de zandfilter vernoemen. Zandfilters zullen het water wassen van het allerkleinste vuil. De zandfilter plaatst met dan ook als één van de laatste schakels in het filteringproces. Zandfilters zijn niet echt een noodzaak maar kunnen wel toegepast worden als u het vijverwater echt van elk vuildeeltje wilt ontdoen.

Biologische filtering

De benaming biologische filtering is lichtjes misleidend omdat het eigenlijk niet de bedoeling is dat biologische filtermaterialen vuil uit het water gaan filteren. Daarvoor bestaan de voorfilters en de mechanische filtering. Toch is een biologische filtering van enorm belang. Nuttige bacteriën die, schadelijke stoffen afkomstig van uitwerpselen, afstervend organisch materiaal omzetten in minder gevaarlijke producten, huisvesten zich op deze biologische filtermaterialen en doen hier hun werk. biologische filtermaterialen worden ontwikkeld om op een zo klein mogelijke oppervlakte een zo groot mogelijke kulonie bacteriën te huisvesten.

Voor goede leefomstandigheden vragen de bacteriën onder andere een zuurstofrijke omgeving. U begrijpt dat sterk vervuilde biologische filtermaterialen niet kunnen tegemoetkomen aan deze voorwaarde. Goede leefomstandigheden (waaronder normaal belast biologisch filtermateriaal) voor de bacteriën betekent een goed biologisch evenwicht zonder alg- en andere vijverproblemen. Daarom dat biologische filtering voorafgegaan door een mechanische filtering en eventueel een voorfiltering een doordachte filter is.

Chemische filtering

Bij chemische filtratie wordt meestal een stof toegevoegd aan het water die reageert met de andere stoffen die in het water zit. En door deze reactie worden schadelijke stoffen omgezet in minder schadelijke stoffen.
Een voorbeeld van chemische filtratie is ozon.
Een eigenschap van een chemische filtering is dat het niet omkeerbaar is.

Adsorptie

Adsorptie is een filterproces waarbij een oplosbare stof uit het water wordt gehaald door middel van een vaste stof.
Deze stoffen adsorberen de stoffen uit het water.

Enkele voorbeelden van absorpsie zijn aktieve kool en zeoliet.

Tot slot

De hier besproken filtermethodes hebben betrekking op filterinstallaties die u kunt vinden in de vijverzaken. Het gaat dus om kunstmatig gemaakte filtersystemen. Een absulute must voor koivijvers (en ook gemengde vissenvijver) en aanbevulen voor de gemengde tuinvijver (syn. siervijver – plantenvijver – natuurnabije vijver) als het biologisch evenwicht (visbestand – plantenbestand) niet behouden kan worden door de visbezetting.

Andere vijvertypes (zwemvijver, moerasvijver) of siervijvers met een mindere visbezetting zullen indien ze niet voorzien worden van een gekocht filtersysteem vaak toch van één of andere filtering voorzien worden en daarbij denken we aan moeraszones (plantenfilters met substraat, lavasteentjes,…) maar dat is een ander verhaal.

Basisprincipe

Schematisch gezien beschikt een goede doordachte filtering (van vooraan naar achteraan) over de volgende filtermethodes. Volgens plaats:

• (eventueel) Voorfilter (vortex, zeef)
• mechanische filtering
• biologische filtering
• fijne mechanische filtering (mousses, zandfilter)

Naast deze voorstelling kan een filtersysteem met extra andere filterelementen verder worden uitgebouwd zoals een ozon installatie, druppelfilter, skimmer,…

De toekomst van filtering

Steeds meer en meer stapt men af van de traditionele meerkamerfilters en bouwt met filters die compacter zijn maar aan de basis principes van de standaard filtering (voorfilter, mechanisch, biologisch) wordt niet geraakt. Hoewel er steeds nieuwere methodes op de markt komen om zowel voor- en mechanische als biologische filtering te laten gebeuren.