Ief De Laender
Als je een vraag stelt aan een aantal koi houders zul je verschillende antwoorden krijgen. Het beoordelen en filteren van de juiste informatie kan moeilijk zijn.
Starters wees voorzichtig!
Naast een basisuitrusting waarover elke goede koi keeper zou moeten beschikken zijn er nog twee andere belangrijke vereisten voor succesvol koi houden, namelijk kennis en ervaring.
Het houden van koi is een steile leercurve en het behoud van een gezond milieu voor dergelijke grote vissen vereist een zekere mate van vaardigheid.
Elke koi hobbyist heeft een basiskennis nodig over visgezondheid zodat veel voorkomende problemen herkend worden en correct behandeld kunnen worden in een vroeg stadium. De echte vaardigheid ligt juist in het voorkomen van problemen en ze niet te hoeven oplossen.
Koi gezondheid is een groot onderwerp dat zowel waterkwaliteit, filtratie, voeding, vis fysiologie, ziekte enzovoorts omarmt.
Hobbyisten hebben een basiskennis nodig maar men moet ook beseffen dat men enkel en alleen door persoonlijke ervaringen niet alles van het koi houden kan begrijpen.
Al snel zal een beginnend koi houder ontdekken dat hij of zij hulp nodig zal hebben van meerdere zogenaamde vis gezondheid deskundigen of gevorderden.
Omdat de koi houderij geen exacte wetenschap is heeft dit jammer genoeg geleid tot een aantal fabeltjes en mythes die vooral voor de beginnende liefhebber misleidend kunnen zijn. Laat ik er enkele van de meest voorkomende bespreken maar er zijn er nog meer.
Onwetendheid
De meeste gezondheidsproblemen zijn gerelateerd aan de waterkwaliteit of andere omgevingsfactoren, die voorkomen kunnen worden met de juiste zorg en een goed vijver management.
De kernoorzaak van de meeste gezondheidsproblemen is het slecht houden van de koi op zich en niet de aanwezigheid van parasieten of bacteriën.
Dit gebeurt gewoonlijk wanneer het aantal koi in de vijver hoger reikt dan de kennis van de eigenaar en zijn vaardigheden. Hoe meer koi in de vijver hoe meer ook de kans toeneemt op potentiële problemen die plots kunnen ontstaan met verwoestende gevolgen wat vaak resulteert in massale koi sterfte.
Alle beginnende koi liefhebbers kan ik dus ten zeerste aanraden niet met je nieuwe hobby te starten met een overvolle vijver met koi. De drang is groot en het enthousiasme des te groter maar bedenk je dat je als beginner nooit opgewassen bent tegen mogelijke problemen die een groot aantal koi in de vijver met zich kunnen meebrengen.
De eerste fase is om eerlijk en realistisch te zijn wat betreft uw kennis en ervaring om een gezond aantal koi in de vijver te houden.
De volgende stap is om je goed te laten informeren via magazines, een boek of goede websites.
Springen van vreugde
Vissen wrijven zich soms tegen vaste voorwerpen of wagen een sprong uit het water. Het kan zijn dat ze dit doen om insecten te vangen, om voedsel te krijgen of ze kunnen spelen.
Toch kan het zijn dat dit niet zo is maar doen ze dit omdat iets hen irriteert. Dit kan een kleine irritatie zijn, vergelijkbaar met jeuk bij de mens maar misschien kan het ook ernstiger zijn.
Of je nu moet handelen of niet hangt af van het aantal vissen die dit gedrag vertonen, het al dan niet veelvuldig wrijven en springen en de kracht die ze uitoefenen.
Als één of twee koi lukraak dit gedrag vertonen is er geen reden tot zorg maar is dit normaal gedrag. Anders wordt het wanneer dit voortdurend gebeurd, krachtig tegen de wand of de bodem wrijven (flitsen) of veelvuldig springend gedrag vertonen.
Dit moet dan verder onderzocht en opgevolgd worden.
Helaas, één van de meest voorkomende reacties van beginnende koi houders is meteen te denken aan een parasiet probleem en een anti-parasiet vijverbehandeling wordt toegediend zonder verder nadenken.
Deze oppervlakkige diagnose of gewoonweg raden gaat voorbij aan het feit dat de irritatie wel eens kan veroorzaakt worden door heel andere factoren. Een slechte waterkwaliteit (een hoog nitriet gehalte bijvoorbeeld) of paaigedrag bij de koi waarbij een overbodige anti-parasiet behandeling enkel maar meer schade kan berokkenen.
Een goede koi keeper zijn houdt meer in dan te weten welke behandelingen te gebruiken. Trouwens een vrij makkelijke opgave als je weet dat medicijnen en behandelingen worden opgeschreven in veel hobby boeken.
Veel vissen lijden of sterven elk jaar door een onjuiste diagnose en ongepaste behandelingen.
Huid en fin schade
Gerafelde en beschadigde vinnen, beschadigingen van de huid zoals roodheid en open wonden worden vaak toegeschreven aan de vis zelf die zich ergens bezeerde aan voorwerpen in de vijver. Hoewel dit kan gebeuren is dit niet meestal de oorzaak met uitzondering van paaigedrag.
In de overtuiging dat dit de oorzaak is laten de koi keepers de wond voor wat het is en hopen ze dat de wond van zichzelf geneest terwijl het in veel gevallen enkel maar kan verergeren.
De meest voorkomende oorzaak of gevolg van dit soort schade is een bacteriële infectie. Dergelijke gevallen moeten onmiddellijke aandacht krijgen.
Bacteriële infecties zijn, indien ze vroeg genoeg behandelt worden relatief gemakkelijk te behandelen, maar in te veel gevallen worden ze over het hoofd gezien, of afgedaan als kleine problemen, zodat de behandeling te laat aangevat wordt en dan is de kans op genezing heel wat minder gunstig.
Hou beestjes buiten
Als beginnend koi liefhebber dien je te weten dat, op enkele uitzonderingen na, de meeste van de bacteriën en parasieten die problemen veroorzaken eigenlijk altijd aanwezig zijn de vijver.
Net zoals de meeste katten en honden wel wat vlooien hebben kunnen vissen ook enkele kleine populaties van parasieten met zich meedragen. Net zoals in alle vijvers ook opportunistische bacteriën aanwezig zijn.
Er is nog steeds een veel voorkomende misvatting dat schadelijke beestjes eerst in de vijver moeten gebracht worden voordat ze problemen kunnen veroorzaken. Vooral kikkers, padden en vogels worden als boosdoeners aanzien. Dit is uiteraard mogelijk maar de meeste problemen beginnen toch in de vijver zelf waar verslechterende omstandigheden de schadelijke beestjes de overhand doen krijgen.
Gezonde vissen kunnen weerstand bieden en het aantal beestjes onder controle houden, op dezelfde manier dat wij mensen de controle hebben over bacteriën en virussen die ons omringen. Indien we dit om één of andere redenen niet meer kunnen worden we ziek.
In de meeste gevallen zijn deze beestjes alleen schadelijk wanneer de vis verzwakt of gestrest is.
Constante parasiet of bacterieproblemen in de vijver duidt meestal op een manklopend vijver management of waterkwaliteit.
Preventieve behandelingen
Een gangbare praktijk in het koi houden is het geven van regelmatige, soms wel periodieke chemische vijverbehandelingen ter preventie van parasieten en andere schadelijke beestjes. Hoewel dit een goed idee lijkt te zijn, immers voorkomen is beter dan genezen, is dit in de praktijk van geen enkel nut en kan het schadelijk zijn voor vis, filter en waterkwaliteit.
De reproductie van vele van deze beestjes is zo fenomenaal, zeker in de zomer, dat zelfs na een chemische behandeling deze binnen afzienbare tijd opnieuw hun vorige bevolkingsaantallen tellen. Dit terwijl de chemische behandeling toch uw vijverwater, filter en vissen op de proef stelt.
Het is belangrijk te beseffen dat deze beestjes moeten worden gecontroleerd door goede koikeeping praktijken, niet door chemische stoffen, waarvan vele zijn giftig voor vissen.
Als er zich een voortdurende probleem met parasieten of bacteriën voordoet, geeft dit een meer fundamenteel probleem – meestal het milieu.
Chemische behandelingen zijn een laatste redmiddel, niet de eerste, en mag alleen worden gebruikt wanneer er een duidelijk probleem is na een diagnose.
Trap niet in de slechte gewoonte van te proberen om een probleem dat niet bestaat vast te stellen zoals veel startende koi keepers wel doen.
Samenvatting
Dit is een kort inzicht met enkele van de meest voorkomende misvattingen waaraan beginnde koi liefhebbers kunnen worden blootgesteld.
Vissen net als de meeste dieren zijn gewoontedieren en eventuele vreemd gedrag of verandering in het uiterlijk kan duiden op een potentieel probleem. Als oplettende koi keeper en opmerken van deze veranderingen of klinische tekenen, is de eerste stap naar echt succesvol gezonde koi-houden.
Bij het doorlezen van dit artikel zou je de indruk kunnen hebben dat goed koi houden een bijna onmogelijke taak is vooral als je niet beschikt over een arsenaal van chemische behandelingen en vooral de know how hebt deze behandelingen toe te passen na een correcte diagnose.
De koi, geloof het of niet, zijn volledig in staat het hoofd te bieden met de meeste potentiële gezondheidsproblemen nadat zij zijn voorzien van een goede voeding en een gezond milieu.
